Elmas hakkında Bilgi
ELMAS NEDİR? Karbon elementinin allotroplarından biri. Elmasın saf karbon olduğunu, 1814 yılında Davy saptamıştır. Doğada yer altında ergimiş metallere bağlı olarak ya da bu minerallerin erozyonu sonucu oluşan kumlarda rastlanır.
Değerli taşların en seçkinlerinden biri olan elmas,bütün cisimlerin en serti ve dayanıklı olmasıyla da tanınmıştır.Tarih kaynaklarıelmasın M. Ö. 100 yıllarında bilindiğini belirtmektedirler. Elmas karbon elemanının kristal bir şeklidir. Başka türlü söylemek gerekirse, billur halinde saf karbondur. yüz milyonlarca yıl önce,yer küresinin kabuğu soğuma halinin ilk dönemlerindeydi. Toprağın altında eriyik halinde çok sıcak kaya kitleleri vardı. Aşırı ısıyla eriyen karbon, büyük basınç etkisiyle bülurlaşmış, koyurenk ve biçimsiz şeklinden çıkarak elmas halini almıştı. Temelde, elmasla bildiğimiz maden kömürü arasında bir fark yoktur.
En çok Güney Afrika Cumhuriyeti, Tanzanya ve ABD'de kimberlit adı verilen kayaçlarda, ayrıca Brezilya, Zaire, Sierra Leone ve Hindistan'daki alüvyal yataklarda bulunur. Elmas, bilinen en sert cisimdir. Sertliği kristalinin konumuna bağlı olarak biraz değişir. Bu yüzden elmas ancak başka bir elmasla kesilir. Kimyaca aktif değildir. Kırılma indisi 2,41 olup ışığı bütün yüzeylerine yansıtır. Bu, elmasa ışıldama özelliği kazandırır. Elektriği iletmez, ısıyı çok iyi iletir. Renksiz olmakla birlikte sarımtırak, kahverengi, kırmızı hatta siyah renkte olabilir. Optik ve mekanik özellikleri, ayrıca ender oluşu nedeniyle çok değerli bir taştır. Doğal elmas kristalleri işlenip süs olarak kullanılırlar. Koyu renkli elmaslar ise daha çok kesici aletler, matkap, zımpara vb. yapımında kullanılır. Bu araçlardan çok sert cisimlerin kesilip işlenmesinde yararlanılır. Yapay elmas üretimi birçok kez denenmiştir. İlk kez 1887'de Moisson 3.500°C'ta ergimiş demirkarbon karışımını âni olarak soğutup oluşan basıncın etkisiyle siyah renkli saydam elmas taneleri elde etti. 1936'da ise J. W. Herskey aynı işlemle 2x1x1 mm boyutlarında iyi kalite bir elmas elde etmeyi başardı. Günümüzde özellikle ABD'de yapay elmas üretilmektedir.
Elmasın değeri kendine has bazı özelliklerinden (billur halinde olma, sertlik, vs…) ve maden kömürüne oranla çok az miktarda bulunmasındandır.
Elmas,kuyumculuktaki “değerli taş” ve “endüstride kullanılan elmas” olarak ikiye ayrılır. Değerli taş olarak kullanılan elmasınağırlık ölçü birimi “kırat” tır. Bir kırat, 200 miligr’a eşittir.
Endüstride kullanılan elmas,çok sert bir madde olması nedeniyle metal ve kayaların kesilmesinde,oyulmasında yararlıdır. petrolsondajlarında kayalık yerlerde kuyu açmak için toprağa sokulan ağır, delici burgunun başlığı elmasla kaplı bir uç halindedir.
Karbondan elmas elde etmek için yapılan bütün girişimler sonuçsuz kalmıştır.
Elmas toprağın derin kesimlerinde, “elmas tünelleri” içinde bulunur. Bunların derinlikleri çok farklıdır. Dolayısıyla, elmasın bulunması ve çıkarılması hayli güçtür. Bugün dünyada elde edilen elmasın %95′i, Afrika’nın Belçika Kongosu, Gana, Angola, Tanganika, Sierra Leone gibi bölgelerinde çıkarılmaktadır.
Hindistan ve Güney Amerika daha sonra gelir. tarihin çok eski çağlarından beri Hindistan’da elmas madenlerinin işletilmiş olduğu bilinmektedir. Hindistan’da her yıl elde edilen elmas 2000 ile 4000 kırat arasında değişmektedir.
Güney Amerika’da elmas elde edilmesine 18. yüz yılın ortalarında başlanmıştır. Elmas gerekdeğerli taş olarak, gerekse endüstride kullanılışında topraktan çıkarıldığı gibi kullanılmaz. Topraktan çıkarılan her taş temizlenir, parçalara ayrılır ve parlatılır.
Elmas çok sert olduğu için, kesimi işinde gene elmas kullanılır. Elmas kesicilerin kullandığı alet, kesici ağzı elmas tozundan yapılmış bir testeredir. Bugün elmas üretiminin %80′i endüstride kullanılmaktadır.
Hakiki elmas güneş ışığı altında açık mavi bir renk alır. Endüstride kullanılan elmas ise kahverengimsi,ya da kurşunidir.
Dünyada 100 kırattan büyük elmaslar sayılıdır. Bunlardan Cullinan ve Kuh-i Nur,yani Nur Dağı elması, ingiltere kraliyet ailesinin mü cevherleri arasındadır. Değer ve büyüklük sırasında üçüncü gelen elmaslar, Haydarabat Nizamı’nın hazinesindeydi.
0 yorum