10 soruda Değerli taş

10 soruda Değerli taş Türkiye’de pırlanta fiyatları 390 YTL’ye kadar düşüp üstelik 12 aya varan taksitli satışlar başlayınca pırlanta tüketimi 1 milyar dolar sınırını aştı. Evlenme teklifi aldığında tek taş; evlilik yıldönümlerinde dünü, bugünü ve yarını simgeleyen tria artık kadınların hayalinden çıkıp gerçek oldu. Sadece pırlanta mı? Yakut, elmas, zümrüt ve safir de çok tercih edilen değerli taşlardan. Satış patlaması yaşanan değerli taşlarla ilgili bilgimizi test edelim mi? 1-Dünyanın en pahalı taşları hangileri? Bu sorunun yanıtı elmas. Çünkü elmasın oluşması uzun yıllar alıyor. Elmas, kıymetli taşlar arasında en zor bulunanı. Ayrıca günümüzde çıkarılan elmasların ancak yarısı mücevher taş değerinde. Elmas ne denli büyük olursa o denli değerli. Elmas çok sert ve diğer doğal değerli taşlar sertlik yarışında elması geçemez. Ama her doğal madde gibi elmas da erir. Dünyada ikinci değerli taş zümrüt, üçüncüsü yakut, dördüncüsü ise safir... 2-Elmas ile pırlanta aynı mı? Pırlantanın işlenmeden önceki ham haline elmas deniliyor. Elmas ilk kez 1919’da Polonya asıllı Belçikalı Marcel Tolkowsky tarafından kesildi. Tolkowsky ailesi hala Belçika’da elmas kesim işiyle uğraşıyor. Dünyada en çok ilgi gören ve ışığı en mükemmel şekilde yansıtan, yuvarlak pırlanta kesim böylece ortaya çıktı. 3-Keçiboynuzuyla pırlantanın büyüklüğü nasıl ölçülüyor? Karat, elmas ve değerli taşların kütlelilerinin ölçümünde kullanılıyor. Keçiboynuzu ile karat arasındaki ilişkiye gelince... Karatın kökeni eskiden ağırlık ölçmede kullanılan keçiboynuzu tohumuna dayanıyor. Karat adı keçiboynuzunun Arapça karşılığı olan kırat kelimesinden geliyor. Bir karat 0.2 grama eşit. 4-Değerli taşların anavatanları neresi? Geçen yıl izlediğimiz Blood Diamond-Kanlı Elmas filminde Sierra Leone’de elmas işçilerinin neler yaşadığını, buldukları değerli taşlara karşın nasıl sefalet içinde yaşadığını izlemiştik. Elmas en çok Güney Afrika’da çıkarılıyor ama Afrika’nın pek çok ülkesinde az da olsa bulunuyor. Zümrüdün anavatanı Kolombiya, safirin ve yakutun ise yine bir Afrika ülkesi olan Burma. 5-Bir taşın gerçek olup olmadığını çıplak gözle nasıl anlarım? Çıplak gözle bir taşın gerçek olup olmadığını anlayamazsınız... 6-Taşın değeri neye göre belirleniyor? İstanbul Kuyumcular Odası’ndan değerli taş uzmanı Demet Kösem satın alınan değerli taşın sertifikasına bakılması gerektiğini söylüyor: ‘Taşın kalitesi 4C ile ifade ediliyor. 4C’nin açılımı Cut (kesim), Clarity (berraklık), Color (renk) ve Carat (karat). Sertifikalar özellikle Belçika ve ABD’deki bazı kuruluşlar tarafından veriliyor. Herhangi bir kuyumcudan değerli taşlı bir mücevher alacaksanız burada güven devreye giriyor. 7-Dünyanın en ünlü elmasları hangileri? Dünyanın en pahalı elması Centenary. 1986’da Premier Madeni’nde keşfedilen Centenary elması, ham halinde 599.10 karat ağırlığındaydı. Elmas kesim uzmanı Gabi Tolkowsky ve ekibi üç yıl boyunca Centerary’yi dünyanın en büyük, modern kesimli, üstün renk özellikli ve kusursuz pırlantası haline getirmek için çalıştı. Bu pırlanta ilk olarak Londra Kulesi’nde sergilendi. Sahibi bilinmiyor. Diğer bir ünlü elmas ise Golden Jubilee. ‘Altın yıldönümü’ anlamına gelen taşa bu ismin verilmesinin nedeni 1997 yılında 50. taç giyme töreni sırasında Tayland Kralı Bhumibol Adulyadej’e takdim edilmesi. 545.67 karatlık (109.13 gram) sarı elmas 1985 yılında Güney Afrika’da bulundu. Önemli elmaslardan bir diğeri Great Star of Africa (Afrika’nın büyük yıldızı). 530.20 karat (106.4 gram) büyüklüğündeki elmas yine Güney Afrika’da bulundu. 400 milyon dolardan fazla değer biçilen elmasın sahibi İngiliz Kraliyet Ailesi. Bu arada Topkapı Sarayı’ndaki Kaşıkçı Elması’nı unutmamak gerek. Çevresinde 49 adet pırlantayla çevrili bu elmasa değer biçilemiyor. 8-Mücevherlerimi nasıl korurum? Taşı evde nasıl temizlerim? Değerli taşları temizlemek gerekmez. Değerli taş uzmanı Turgut Çeşit ‘Asit, deterjan ve parfümden uzak tutun yeter’ diyor. 9-Bir de inci, mercan, sedef var... Bu taşlar değerli değil mi? Bu taşlar da değerli sınıfında ama inci, mercan, sedef, fildişi ve kehribar ‘organik taş’ kategorisinde değerlendiriliyor. Yani çeşitli minerallerden oluşuyor. Örneğin kehribar fosilleşmiş organiklerden oluşuyor, sedef ise denizde. En pahalı inci Büyük Okyanus’a bağlı Güney Çin Denizi’nden çıkarılıyor. Çünkü derinden çıkarılır. Fiyatı rengi, parlaklığı ve pürüzsüzlüğüne göre değişiyor. 10-Yarı değerli taşlar hangileri? Bu taşların enerjisi olduğu gerçek mi? Kuvars: Şeffaf ve genellikle renksiz bir SiO2 kristali. Ametist: Menekşe ya da mor renkli. Sitrin: Uçuk sarıdan kahverengiye kadar değişen renk tonlarına sahip. Aquamarin: Deniz suyu (yeşilimsi), mavi ve sarımsı renklerde bulunur. Krizopras: Mat elma yeşili bir taş. Her ne kadar kuvarsın negatif enerjiyi yok edip, ametistin uykusuzluğa iyi geldiği söylense de Turgut Çeşit ‘Bence ticari söylemler’ diyor.

Değerli Taşlar

ZÜMRÜT

Ünvanı                   : Taşların Kraliçesi   

Sertliği                    : 7,5 – 8 mohs

Genel Rengi             : Yeşil

Genel Kesim Şekli     : Zümrüt Kesim

Fiziki Yapısı             : Prizma

Rengi                     : Yeşil-açık yeşil-sarı yeşil-koyu yeşil-saydam ve cam ışıltısında…

Vasıfları: Beril gurubunun en çok değer verilen taşıdır. En kaliteli olanları şeffaftır. Sıvı yada gaz baloncukları, çatlak izleri yapısına karışmış kristaller nedeniyle genellikle bulutlu bir görünümü vardır. Bu durum kusur olarak değerlendirilmemekle birlikte taklitleri ile gerçekleri arasında etkileyici bir faktör kabul edilir. Koyu renkli olanları daha üstün olarak değerlendirilir. Bütün Zümrütler hassas ve kolay kırılabilir yapıda olduklarından işlem yapılırken dikkatli olmak gerekir.

İmitasyonlarından Ayıran Özelliği: Yapay Zümrütler has Zümrütlere oranla ültraviyole ışınlarını daha çok geçirirler. Genellikle tüm Zümrütlerin içinde bulunan bulut tabakası, yapayları yoktur.

Çıkarıldığı Ülkeler: Kolombiya, Brezilya, ABD, Avustralya, Rusya, Pakistan, Tanzanya, G.Afrika ve Hindistan

Sağlık: Baş ağrısı, grip, yüksek ateşe iyi gelip, kalp hastalıkları, göz ağrılarını önlediği söylenir. Sahibine yaşama sevinci katıp, teninin genç kalmasını sağlar. Gerçekliğin sembolü, kararsızlığın çözümü, kariyer, yumuşaklık, açıklığın sembolü, negatif düşüncenin sonudur.

Hangi Ayın Taşıdır? : Mayıs

Hangi Burçların Uğur Taşıdır? : Boğa, Yengeç

---

YAKUT

Ünvanı                 : Toprağın Kanı

Sertliği                : 9

Genel Rengi         : Kırmızı

Genel Kesim Şekli : Oval

Fiziki Yapısı          : Prizma

Rengi                  : Kırmızının açıktan koyuya tüm tonları,saydam ve cam parlaklığında…

Vasıfları : Elmas’tan 140 kat daha yumuşak olup değerli taşlar arasında  en sert ikinci taştır. Sert olmasına karşılık kolay kırılan bir taştır işlem esnasında dikkat edilmesi gerekir. Sıkça rastlanan lekeleri kusur olarak kabul edilmez. Yakut renginin taş içindeki dağılımı noktalı ve dalgalıdır. Ham halde iken ışık geçirmez.Kesime uğradıktan sonra elmas kadar parlaktır.

İmitasyonalarından Ayırt Edilen Özelliği : Taşın Kabişon Kesimde ışık yıldızı gösterilir. İçindeki bulutlanma yapaylarında görülmez.

Çıkarıldığı Ülkeler : Burma, Tayland, Sri Lanka ve Tanzanya’dan önemli ölçüde çıkarılmaktadır. Afganistan, Avustralya, Brezilya ,Kolombiya , Madagaskar Cumhuriyeti, Malawi , Pakistan, Rodos, Amerika ve İsviçre’de de Yakut Madenleri bulunmaktadır.

Sağlık : Veba’dan koruduğu söylenir.Kan dolaşımına olumlu etkide bulunur.

Hangi Ayın Taşıdır? : Temmuz

Hangi Ayın Taşıdır? : Aslan, Akrep, Yengeç, Oğlak.

---

SAFİR

Ünvanı                 : Mavilerin Efendisi   

Sertliği                : 9

Genel Rengi         : Mavi

Genel Kesim Şekli :Oval

Fiziki Yapısı          : 6 Yüzlü Prizma

Rengi                  : Pembe,turuncu,sarı,yeşil,mor,siyah,beyaz,renksiz ve açık maviden koyu siyah maviye uzanan tonlarda , saydam , cam parlaklığında…(en değerli rengi mavi su zambağı rengidir.)

Vasıfları : Mavi korund’dur.Taşdaşı Yakut’ta olduğu gibi Elmas’tan 140 daha yumuşaktır ve Yakutla birlikte en sert ikinci taştır.Bu sertlikte olmasına rağmen hassas ve kırılgan olup işlenişi esnasında dikkat gerektirir.Işığı geçirir.Açık renkli olanlarına Dişi Safir, koyu renkli olanlarına Erkek Safir denir. Demir , krom ve korund ile girdiği farklı kimyasal reaksiyonları sonucu oluşan kırmızının dışındaki renkte Yakutlar , Safir olarak tanımlanırlar , bu nedenle farklı renkleride mevcuttur. İçindeki sıklıkla bulunan Pike yoğunlukları , bulutlanma kusur olarak kabul edilmez ve yapaylarından ayıran en önemli unsur olarak gösterilir.

İmitasyonlarından Ayırt Edici Özelliği : İmitasyonlar yarı safir olarak yapılır.İnce bir tabaka mavi kobalt taşın camın üzerine yeşil Safir yada Safir tacı eklenerek yapılır.Yıldız Safir’in imitasyonu,yıldız gücü Kuvarsı kullanılarak yapılır.

Çıkarıldığı Ülkeler : A.B.D. , Nijerya , Kenya , Tanzanya, SriLanka, Hindistan, Tayland, Burma, Avustralya , Çin’dir.

Sağlık : Tırnakları ve saç tellerini güçlendirir,baş dönmeleri,uykusuzluğu engelleyici olup insan vü-

cudunun zehirlerden arındırılmasına yardımcı olur.Sahibine sakinlik verir.Değerli taşların arasında şifa verici enerjisinin en yüksek olduğu taş olarak tabir edilir.Tüm salgı bezlerini harekete geçirici bir özelliğe sahiptir.

Hangi Ayın Taşıdır? : Eylül

Hangi Burçların Uğurlu Taşıdır? : Yay , Terazi , Boğa , Balık.

---

OPAL

Ünvanı                     : Renk Taşı

Sertliği                     : 5-6.5

Genel Rengi              : Zengin renk oyunları

Genel Kesim Şekilleri : Kabişon

Fiziki Yapısı               : Doğal Volkanik Kaya

Rengi                       : Renksiz , beyaz , kırmızı , kahve , siyah , genellikle renk oyunları halinde , saydamlıktan saydamsızlığa cam parlaklığında…

Vasıfları : Opal’ler % 30’a varan oranlarda su içerirler bu su miktarı azalır veya kaybolursa çatlar ve renk oyunları kaybolur.Nemli pamuklu kumaş içerisinde muhafaza edilmeleri zarar görmelerini önler.İşlenişinde , ısı teması içindeki suyu buharlaştıracağından dikkatli olunması gerekir. Basınç ve darbelere de hassaslık gösterir.

Ayırıcı Özelliği : Opal oldukça hassas taştır.Opal ışığa ve mekanik reaksiyonlara karşı oldukça

hassastır.Yağ ve temizlik maddeleriyle temas ettirilmemelidirler.Değerli taşlar arasında kullanımı esnasında en dikkat edilecek taştır diyebiliriz.

Çıkarıldığı Ülkeler : Avustralya , Çekoslavakya , Brezilya , Guetemala , Honduras , Japonya , A.B.D. , Türkiye(Simav Opal) , Uşak.

Sağlık : Arzuları olumlu duyguların oluşumunu destekler , serbest , olgun sexuel duyguları ifade eder.

Hangi Ayın Taşıdır? : Ekim

Hangi Burçların Uğurlu Taşıdır? : Kova , Terazi

---

AMETİST

Sertliği          : 7

Genel Rengi   : Mor

Rengi            : Mavimsi mor , mor  , kırmızımsı mor , değişik ışıklandırma altında tonları hafif değişebilir.

İşlenişi : Tüm Ametist türleri saydam olarak fasetler içeren kesim türleri ile işlenir. Radyasyon ve demirin renk merkezlerini kuşatması ile oluşur. Kabişon , dizi , oyma ve tamburlama kesimle işlenirler.

Çıkarıldığı Ülkeler : Brezilya , Uruguay , Namibya , Madagaskar , Meksika , Seylan , Güney Afrika , Amerika , Rusya
 

---

AKUAMARİN

Ünvanı                 : Su Mavisi

Sertliği                : 7.5-8

Genel Rengi         : Mavi

Genel Kesim Şekli : Zümrüt Kesim

Fiziki Yapısı          : Prizma

Rengi                  : Açık maviden koyu maviye saydam ve cam parlaklığında.

Ayırıcı Özelliği : Güneş,yoğun ısı ve ışığı altında solma yapabilir..

Çıkarıldığı Ülkeler : Avustralya,Sri Lanka , Burma , Hindistan , Kenya , Mozambik , G.Afrika , Tanzanya , Rodos , A.B.D.

Sağlık : Alerjik reaksiyonları uzaklaştırır.Karar verme sevincini sağlar. Önemli sağlık taşlardan olup koruyucu ve sakinleştiricidir.

Hangi Ayın Taşıdır? : Mart

Hangi Burçların Uğurlu Taşıdır? : Akrep

---

SİTRİN

Sertliği         : 7

Genel Rengi  : Turuncu

Rengi           : Sarı,Turuncu,Kahverengimsi Turuncu

İşleniş: Tüm Sitrin türleri saydam olarak fasetler içeren kesim türleri ile işlenir. Kabişon dizi,oyma ve tamburlama kesimle işlenirler.

Çıkarıldığı Ülkeler : Brezilya , Bolivya , Namibya , Madagaskar ve Seylan

---

GARNET

Sertliği                : 6.5-7.5

Özgül Ağırlığı       : 3.4-4.6

Genel Rengi         : Siyah Kırmızı

Genel Kesim Şekli : Oval

Fiziki Yapısı          : Rhombık

Rengi : Renksiz , beyaz rose , sarı , mavi , kırmızı , yeşil , siyah , saydamlıktan yarı saydamlığa , cam parlaklığında…

Vasıfları : Isıtılmada renk değiştirilebilir.

Garnet İsmi Nereden Geliyor? : Garnet Latince tane anlamına gelir yuvarlanmış kristale benzediği için bu ad verilir.

Çıkarılışı ve Bulunduğu Ülkeler : Çekoslavakya , Güney Afrika ve Avustralya , A.B.D. , Sri Lanka , Brezilya , Zambiya , Tanzanya , Hindistan , Afganistan , Brezilya. 

Sağlık : Dünyanın sağlıkla ilgili kullanılan en eski taşlardan biridir.Zor zamanlarda güç verir.

Umutsuzluğu giderip umut kaynağı olur.

Hangi Ayın Taşıdır? : Ocak

Hangi Burçların Uğurlu Taşıdır? : Akrep , Kova

---

TANZANİT

Sertliği        : 6 – 7

Genel Rengi : Saydam Mavi

Renkleri : Saydam maviden menekşe moru ve mavimsi mora kadar çeşitlilik gösterir.Isıtılmadan önce yeşil , sarı , ve çok nadir olarak pembe renklerde de bulunur.

İşlenişi : Tüm Tanzanit türleri saydam olarak fasetler içeren kesim türleri ile işlenir. Fasetli  kabişon , dizi ve oyma kesimle işlenirler.

Çıkarıldığı Ülkeler : Tanzanya
 

---

PERİDOT

Ünvanı                 : Altın Taşı

Sertliği                : 6.5

Genel Rengi         : Saydam Yarı Yeşil

Genel Kesim Şekli : Oval

Fiziki Yapısı          : Prizma               

Renkleri               : Saydam yeşil içinde belirgin sarı yeşil,saydam cam parlaklığında hafif yağlı görünüm. 

Vasıfları : Kaygan yüzeyi olup,basınca karşı hassastır,patlayabilir.Isı uygulamalarıyla rengi değiştirilebilir.

Çıkarıldığı Ülkeler : En önemli kazanım bölgesi Kızıl Deniz’in St. John adasından 3000 yıldan fazla zamandır en iyi kazanımlar bu bölgeden olmuştur. Avustralya , Brzilya , Güney Afrika , A.B.D. , Hawai , New Mexico , Zaire’den çıkarılır.

Sağlık : Peridot , kuruntu , suçluluk duygusu gibi üretimlere karşı pozitif etki gösterip kızgınlığı ve asabiyeti önler.Melankolikliğe karşı etkilidir.

Hangi Ayın Taşıdır? : Ağustos

Hangi Burçların Taşıdır? : Aslan , Terazi.
 

---

TURKUAZ

Ünvanı                 : Türk Taşı

Sertliği                : 6

Genel Rengi         : Mavi

Genel Kesim Şekli : Kabişon

Fiziki Yapısı          : Doğal Volkanik Kaya

Rengi                  : Turkuaz mavisi , nadiren yeşilimsi ve siyah damarlı ; saydam olmayan doğal parlaklıkta - mat.

Ayırıcı Özelliği : Turkuaz dış etkenlere özellikle yağa karşı oldukça hassastır. Güneş Yağları

Cilt kremleri taşa zarar verip güzel yeşilimsi mavi rengin bozulmasına neden olabilir.

Turkuaz İsmi Nereden Geliyor? : Avrupa’ya Anadolu üzerindeki ticaret yolları üzerinden taşınması ile zamanla Türk taşı olarak ifade edilmeye başlanmıştır.

Çıkarıldığı Ülkeler : En değerlisi İran’dan çıkarılır .Afganistan , Avustralya , Çin , Tibet , İsrail , Tanzanya , A.B.D.

Sağlık : Denizlerde gökleri birleştiren taş olarak kötü olan her enerjiyi uzaklaştırıcı yapıdadır.Mide ve göz rahatsızlıklarını giderir.
 

---

ALEKSANDİRİT

Ünvanı                 : Aleksanderin Taşı

Sertliği                : 8.5

Genel Rengi         : Yeşil Kırmızı

Genel Kesim Şekli : Oval

Fiziki Yapısı          : Prizma

Rengi                   : Sarı , kahve , yeşil , saydamlıktan yarı saydamlığa cam parlaklığında.

Ayırıcı Özelliği : Işığa göre renk tipi ve tonu değişikliği.

Aleksandirit İsmi Nereden Geliyor? : Dönemin Rus Çarı Aleksandered’den adını almıştır.

Çıkarıldığı Yerler : En zengin renk kartelası ile Rusya

Sağlık : Pahalı olmasından dolayı varlıklığın ifadesidir.Zor durumların kurtarıcısı , kendine güven aşılayan güçlü bir konsantrasyon sağlayıcısıdır.

Hangi Ayın Taşıdır? : Haziran
 

---

İNCİ

Ünvanı                 : Denizlerin Elması

Sertliği                : 3 - 4

Genel Rengi         : Beyaz

Genel Kesim Şekli : Boncuk

Fiziki Yapısı          : Midye İçi Oluşumu

İnciler mineral grubunda yer almayıp hayvansal bir oluşumdur. Binlerce yıldır değerli taş olarak insanlar tarafından değer görürler.Nadide ışıltısı ve oluşumu inci’yi diğer taşlardan farklı kılan özelliklerdir. İnci’ler , midyenin içine girmiş yabancı  maddelerin zamanla sedeflenmesi ile üretilen oluşumlardır.Çeşitli maliyetler ve kazanım zorluklarından dolayı günümüzdeki inciler % 90’ın üzerinde kültür  incisi  olarak doğadaki oluşumları sağlanarak insanların organizasyonuyla elde edilirler.Bu inciler sahte yada yapay inci’ler değillerdir.Kültür İnci’si gerekli ortam ve şartların oluşturulduğu havuzlarda bir midyeden 3 - 4 yıl gibi bir sürede 0,8 - 1,2 mm. ebatlalarında oluşur.Bir midyenin sedeflenme yeteneğini koruması ancak 7 yıldır.Bu da demek oluyor ki bir midyeden ancak maksimum iki inci elde edilebilir. 9 mm’in üzerindeki inci oluşumları midyeleri süratli ve hızlı bir ölüme sürüklerler.Bu durumda ancak bir inci bir kabuktan oluşabilir.

İncilerin birçok türleri oluşur.Bunlar;

Akoya İncileri : Japonya’nın Orta ve Güney deniz bölgelerinde oluşan klasik kültür incileridir.

Simetrik,Yuvarlak formlu beyaz,pembe,krem ve gümüş grisine varan renklerde 2 mm.-11 mm. arasındaki boyutlarda yetiştirilirler.9 mm üzeri oldukça değerlidir.

Tahiti İncileri :  Kültür İncileri içinde en değerli olanlarıdır.Hint okyanusu ve Pasifik okyanusu

gibi sıcak denizlerde yetiştirilirler.10-18 mm. ebatlarında Beyaz,Krem,Altın ve Gümüş mavisi

renklerinde bulunur.   Koyu Tahiti İnci’leri,yeşil gri,kahve siyah,siyah yeşil,metalik tonlarında

bulunur.

Tatlı Su Kültür İncileri : Günümüzde Çin’de yetiştirilmektedirler.İçlerinde en çok tanınan Biwa

Denizinde yetiştirilen Biwa İnci’leridir. Japonya’nın Kyoto şehrinin yakınlarındadır.    Beyaz,

Rose,Açık Orange renklerinde bulunur.Büyük Tatlı Su İncileri 8 mm. üzeri oldukça değerlidir

Mabe Kültür İncileri   : Yarım inci olarak tabi edilen oval,damla,yuvarlak,kalp formlu içi boş

İncilerdir.10 mm. ile 20 mm. arasına kadar uzanan ebatlarda bulunurlar.

İncilerin Bakımı : İnciler yumuşak kumaş torbacıklarında yada yumuşak zemin içinde kutularda barındırılmalı , diğer mücevherlerle çizilmemeleri için aynı ortamda bulundurulmamalıdırlar.Parfüm saç spreyi gibi kozmetik ürünleri ile direkt temas ettirilmemelidir. Bu durum ışıltısının kaybolmasına neden olur.Güneş altında yoğun tutulmamalı ve denize girerken çıkarılmalıdır.