Degerli Taslar ve Yararlari

Değerli Taşlar ve Yararları

Taslar dogada bulunus biçimlerine, yerin ne kadar altindan ve ne sekilde çikartildiklarina, renklerine ve içeriklerindeki minerallere göre degisik amaçlarla kullaniliyor. Iste baslica taslar ve faydali olduklari hastaliklar

AZURIT:Uzun süre araba kullanan ya da bilgisayar basinda çalismaktan dolayi gözleri yorulanlar için çok iyidir

TURKUVAZ:Ülkemizde bir adi da Firuze olan bu tas kalp hastaliklari, tansiyon ve sindirim sorunlarina karsi etkilidir.Sadakat, dostluk ve sevgiyi temsil eder. Özellikle kadinlar için cinsel cazibeyi arttirir ve huzur verir.

YESIM:Toksinleri vücudunuzdan atmaniza yardimci olur. Dis agrilari için faydalidir. Agzinizda bir süre tuttugunuzda agriyi alir. Kadinlarda adet ve dogum sancilarina iyi gelir, duygularinizi dengeler.

MERCAN:Mercan tasi, sedef hastaligi basta olmak üzere, bir çok cilt hastaliginin tedavisi amaci ile kullanilir. Safligin ve dengenin korunmasina yardimcidir. Nazara karsi kullanilmaktadir. Konsantrasyon eksikligini gidericidir.
http://ufoss.com
AKUAMARIN:Akuamarinin sinirleri yatistirici özelliginin yani sira düsüncenin berraklasmasi ve yaratici gücün ortaya çikmasinda da büyük rolü vardir. Böbrek, karaciger, dalak ve tiroid bezlerini kuvvetlendirir

YAKUT:Kan dolasimina ve bagisiklik sistemine olumlu etkileri vardir. Cinsel sapkinliklari giderir. Liderlik duygusunu ön plana çikararak çevrenizdeki insanlarin sorumlulugunu almanizi saglar.

TOPAZ:Topaz Tasinin bir diger ismide Sari Yakut olarak bilinmektedir. Yine bu tasa verilen isimlerden biri de Ask Tasi ismidir. Asiklarin arasindaki sürtüsmeleri giderir. Kisinin sanatsal yönlerini açiga çikarir. Göz hastaliklarina iyi gelir.

ZÜMRÜT:Bagisiklik ve sinir sistemi, kalp, ciger ayni zamanda böbregi kuvvetlendirdigi bilinir. Bedeninizi ve ruhunuzu temizleyerek duygusal yönden dengeye kavusturur. Samimiyet ve sadakatin sembolüdür. Kullanan kisinin yüksek iradeye sahip olmasini, karsisina çikan zorluklari asmasini saglar. Cesaret ve kendine güven getirir.

AYTASI:Bacak ve sirt agrilarina ayni zamanda kramplara iyi gelir. Bilinçaltinizi netlestirir, konusma yetenegi verir, duygu ve düsüncelerinizi rahat bir sekilde disa vurmanizi saglar.

KUVARS :Yogunlugu en yüksek olan taslardandir. Beyni uyarir, negatif enerjiyi yok ederek pozitif enerjiye çevirir. Kiskançlik, korku ve öfkeden korudugu bilinir. Uzun süre kullandiginizda akan bir suyun altinda yikadiktan sonra bir gece topraga gömerseniz tasin topladigi negatif enerjiyi atmis olursunuz.

JASPER:Iç organlari ve sindirim sistemini güçlendirir. yüksek enerji verdiginden, güçlü hissetmenizi saglar. Erkekler için cinsel dürtüleri arttirir.Inanç, sadakat, sevgi ve sayginin simgesidir.
http://ufoss.com

AKIK:Cinsel organlar faydalidir ve cinsel gücü arttirir. Metabolizmanin düzgün çalismasina yardimci olur. Bunlarin yani sira gerginligi ve stresi azaltir.

AMETIST:Yatistirici etkisiyle bilinen ametist bagisiklik sistemini de kuvvetlendirir ayrica meditasyon içinde kullanilabilecek bir tastir. Enerjisi çok yüksek oldugundan bulundugu ortamdaki bütün kötü enerjiyi pozitife çevirir.

INCI:Sadelik ve alçak gönüllülügü simgeler. Böyle gözükmekle beraber, aslinda çok kiymetli olmayi anlatir. Bu yüzden bilgeligin ve alimligin simgesi olarak da görülmüstür. Eski zamanlarda anne sütünü arttirdigi düsünülürmüs.

Agate: Uzun ömür ve mutluluk simgesi. Günlük stresinizi aliyor.

Firuze (Turkuaz): Nazara karsi iyi geliyor. Olumsuzu olumluya çeviriyor, bilinci genisletiyor. Tansiyonu düzenliyor. Kalp hastaliklarina iyi geliyor.

Zümrüt: Göz agrilarini dindiriyor, iltihap ve kizarikligi dindiriyor. Iltihap ve kizarikligi gideriyor.

Aytasi: Duru görüs ve sezgi yeteneklerini kuvvetlendiriyor. Kramplara iyi geliyor. Yildizi düsük olanlarin kullanmasi gereken bir tas.

Kaplan Gözü: Sahiplenme arzusunu güçlendiriyor. Insanin kendini isine vermesini sagliyor. Konsantrasyonu güçlendiriyor.

Akik (Kirmizi Kalsedon): Ugur ve bereket tasidir. Donuk akik, kan dolasimini kolaylastiriyor. Erkeklerde testisleri. Kadinlarda yumurtaliklari koruyor.

Kolsedon (Mavi Akik): Düsünce yetenegini kuvvetlendiriyor. Iyi konusmayi sagliyor. Renginden dolayi nazar için de yararli bir tas.

Zebercet (Peridot): Tibbi cihazlarin kaydedemedigi kalp çarpintilarina ve sebebi bilinmeyen korkulara iyi geliyor.

Kehribar (Amber): Reçinenin taslanmis hali olup özellikle guatr, astim, bronsit ve alerji hastaliklarinda yarar sagliyor.

Opal: Sevgi ve sefkat simgesidir. Karsiliksiz seven kisiler kullaniyor. Eklem iltihaplarini geçiriyor.

Topaz (Sitrin): Kan dolasimi bozukluguna iyi geliyor. Telepati yetenegini artiriyor.

Lal: Tehlikeyi haber veren tas olarak biliniyor, (Kullanan kisiye tehlike gelecegi zaman tas rengini açiyor.)

Jade (Yesim): Iyi iliskiler, vefali dost simgesidir. Ayni zamanda böbrek rahatsizligindan kaynaklanan atesi düsürdügü söyleniyor.

Lapis Lazuli (Lacivert Tas): Ruh ve beden arasindaki dengeyi sagliyor. Ayrica zihin açikligina yardimci oluyor. Hazmi kolaylastiriyor.

Ametist: Strese, migrene istahsizliga, göz agrilarina ve akciger hastaliklarina iyi geliyor. Bagisiklik sistemini güçlendiriyor.
http://ufoss.com

Mercan: Bir deniz ürünüdür. Solunum açici etkisi bulunuyor.

Kristal Kuars: Enerjinin simgesidir. Tansiyonu düzenliyor. Meditasyonda kullaniliyor. Radyasyonu topladigindan cep telefonu olanlarin kristal tasimasi gerekiyor. Bu taslar aldiklari radyasyonu, 15 günde bir yikamak yoluyla atiyorlar.

Krizopraz: Seksüel bozukluklar ve depresif durumlarda rahatlatici özelliginin yaninda kisisel yeteneklerin ortaya çikmasini sagliyor.

Pyrite: Idare gücünü artiriyor. Diger insanlarla uyum içinde çalismanin gerçeklesmesine yardimci oluyor.

Turmalin: Beden ve zihin iliskisini güçlendiriyor. Duyarlilik ve sezgiyi, anlayisi, artiriyor. Aile saadetini güçlendirici tas diye de biliniyor. Su damlasi anlamina geldiginden denizciler nazar ve ugur tasi olarak tasiyorlar.

Jasper: Sevgi ve inanç simgesidir. Karaciger, dalak, mesaneyi güçlendiriyor. Toprak elementlerini temsil ediyor.

Elmas: Eski çaglardan günümüze taslarin en degerlisi sayilan elmasin, kadinla erkek arasindaki aski güçlendirdigine inanildigindan nisan yüzüklerinde tercih edilir. Saflik, sevgi ve nese getirdigi söylenen elmas, cesareti ve aski sembolize eder. Elmas, sizi ruhsal ve ahlaksal inançlara göre yasaminiz için yüreklendirerek, kendinize ve baskalarina karsi dürüst olmaya davet eder.

Safir: Gök yakut diye bilinen safir, Latince mavi anlamina gelen sapphirus kelimesinden gelir. Mavi, pembe, turuncu, sari, yesil, mor ve siyah renklerde ya da seffaf olabilir. Tarih boyunca krallarin ve hükümdarlarin kötülük, ihanet ve büyülerden korunmak için taktiklari kutsal bir tastir. Ayni zamanda çesitli hastaliklara iyi geldigi söylenmektedir. Seffaf safir size güveni, sevgiyi ve isigi yogun olarak hissettirir. Mavi safir, duygusal travmalarin yarattigi duygu yüklerinden kurtararak özgürlük hissi verir.

Yakut: Mutsuzluk, kiymetsizlik, kavga, düsman, saldiri, vakitsiz ölümler ve akil hastaliklarina karsi koruyucu özelligi olduguna inanilir. Yakut, Hindistan’da taslarin efendisi olarak anilir. Saflasmaya ve degisime götüren yasamsal ve sicak yaratici enerji
verir.

Zümrüt: Yesil renginden dolayi bereket, dogurganlik ve yagmur simgesi olarak bilinir. Düs gücünü gelistirdigine, bellegi güçlendirdigine inanilir. Kadinda ve erkekte üretkenligi artirir.
Göz agrilari, iltihap ve kirikligi giderir.

Ametist: Strese, migrene, istahsizlik, göz agrisi, akciger rahatsizliklarina iyi gelir. Bagisiklik sistemini güçlendirir. Kuvars kristalinin arindirilmasinda kullanilir. Pozitif enerji yüklü bir kristaldir. Tasiyan kisiye de bu yükü aktarir. Beyin gücünü yükseltir. Kan temizleyicidir. Negatif enerjilerimizi bosaltarak huzurlu ve zinde olmamizi saglar. Pembe kuvarsla birlikte kullanildiginda akli güçlendirir. Alkoliklere iyi gelir ve kalbi korur.

Akik: Ugur ve bereket tasidir. Kan dolasimini kolaylastirir. Erkeklerde, erkeklik bezini, kadinlarda yumurtaliklari korur. Cinsel organlari aktivite eder. Saglik ve uzun ömür simgesidir Turuncu akik kendinizi sikintili ve ümitsiz hissettiginiz zamanlarda olaylarin
iyi yönlerini görmenize yardim eder. Sebepsiz sikintiyi alir. Sari akikle yasamdan zevk alirsiniz. Ates akigi yasadiginiz ana yogunlasma isteginizi güçlendirir. Ciddiyet, dayaniklilik ve sükunet saglar. Olumsuz duygulari çözüp iç benligi korur. Kendinize güven duymanizi saglar.

Akuamarin: Beden ve zihin iliskisini kuvvetlendirir. Duyarlilik sezgisini artirir. Aile saadetini güçlendiren tas denir. Denizcilerin ugur ve nazar tasidir. Güven, denge ve ahenk
sembolüdür. Solunum problemleriyle savasir. Hafizayi güçlendirir. Strese karsi koruyucudur.

Agat: Konusma yetenegini güçlendirir. Dikkatsizlikten, sosyal olamamaktan korur. Uzun ömür ve mutluluk simgesidir. Günlük stresleri atar. Vücutta tansiyon dengeleyicidir. Üriner sistemin saglikli kalmasina yardimci olur. Akli ve vücudu güçlendirir, kisiyi cesaretlendirir.

Aytasi: Günlük yasantinizdaki dengeyi olusturmanizi saglar ve duygusal dengenizde uyum saglayici etki yaratir. Fiziksel olarak tikanmis lenf bezlerini temizler. Kadinlarda hormon seviyesini dengeler.

Amber (Kehribar): Guatr, astim, bronsit ve allerjiye karsi iyidir. Tilsim olarak, hem kör talihe karsi korunma hem de talihi kendine çekme için kullanilmistir. Sindirim sistemi, iç salgi bezlerini dengeler ve karacigeri temizleyerek güçlendirir. Yaydigi sicaklik,
enfeksiyonu önledigi ve soguk alginligi tedavisinde rol oynadigi için genelde boyun çevresine takilir. Bogaz ve tiroid enfeksiyonlarini diger tüm taslardan daha iyi tedavi ettigi
düsünülmektedir.

Aventurin: Zihinsel karmasayi ve stresi azaltir. Nese tasi da denir. Sakinlik ve yasama sevinci sunar.

Amazonit: Beden disi deneyimlere duyulan korkuyu yatistirir. Enerjisi ölümcül derecede hasta olanlara iyi gelir.

Firuze (Turkuaz): Panzehir özelligi vardir, talih tasi olarak bilinir. Hissettirdigi iç baglantilar sayesinde sifa etkisi gösterir. Nazara karsi iyi gelir. Bilinci genisletir ve kaygiyi teskin eder. Tansiyonu düzenler, kalp hastalarina iyi gelir. Kadinlik özelliklerini artirir. Konusma ve yazma yoluyla yaratici ifadeyi artirir.
http://ufoss.com
Hematit (Demir): Kan dolasimi düzeninin saglikli olmasina yardimcidir. Bu özelliginden dolayi romatizmaya iyi gelir. Enerji kaynagidir, solunum yollari üzerinde olumlu etkileri vardir.

Inci: Inci size güç, huzur ve çalisma azmi verir. Duygusal korunma amaciyla da kullanilir.

Jasper: Sindirim sistemine iyi gelir. Endokrin sistemine denge getirir. Karaciger ve safra kesesini, dalak ve mesaneyi kuvvetlendirir. Fiziksel direnci artirir.

Kaplan Gözü: Sahiplenme arzusunu güçlendirir, insanlarin kendisini isine vermesini saglar. Iç ve dis görüsü artirir. Zihni keskinlestirir. Sinirsel spazmlari ve bas agrilarini hafifletir. Sindirim bozukluklarina, algilama eksikligine ve korkuya karsi koruyudur. Negatif enerjiden korur.

Kuvars kristali: Vücuttaki fazla elektrigi alir, eksikligi tamamlar. Tansiyonu düzenler, meditasyonda kullanilir. Cep telefonu tasiyan kimselerin yaninda mutlaka kristal bulundurmasi gerekir. Çünkü kristal radyasyonu toplar. Kristaller almis oldugu radyasyonu 15 günde bir yikamak suretiyle atarlar.

Rutilat kuvarsi: Depresyonu azaltir, enerji kaynagidir. Sikintili geçen bir günün getirdigi olumsuz duygu ve düsünceleri çözerek uzaklastirir.

Kalsedon (Mavi Akik): Düsünce yetenegini kuvvetlendirir, iyi konusmayi saglar.

Krizopras: Sinirsel gerilimleri yok eder. Fiziksel, zihinsel, heyecan durumlarinda sakinlik verir. Seksüel ve depresif durumlari rahatlatici özelligi vardir.

Lal: Tehlikeyi haber veren tas olarak geçer. Bilinmeyene gözlerinizi açar ve gayipten bilgi almayi destekler. Fiziksel olarak da cinsel organlarin iyilesmesine yardimci olur, kan dolasimini canlandirir.

Lapis Lazuli (Lacivert Tasi): Ruh ve beden arasindaki dengeyi saglar. Ayrica zihinsel berrakligi ve derin düsünmeye yardimci olur. Hazmi kolaylastirir.

Malahit (Bakir Tasi): Fiziksel agrilari azaltici ve radyasyondan koruyucudur. Uyumayi kolaylastirir. Zihni ve vücudu canlandirir. Her kademede dengeleyici rol oynar. Sol elde oynanirsa vücuttaki statik elektrigin fazlasini alir.

Mercan: Solunum açici etkisi vardir. Kiside cazibeyi artirir. Zor islerin akisini kolaylastirir. Çogaltici etkisi vardir, bereket simgesidir.

Obsidiyen: Negatif enerji emicidir. Stresi azaltir, terapi yönü çoktur. Bilinçaltindaki blokajlari temizler.

Opal: Eklem iltihabina iyi gelir. Insancil duygulari güçlendirir. Ruh temizligini korur, umudu güçlendirir. Yüksek basari tasidir.

Prit: Irade gücünü artirir. Diger insanlarla armoni halinde çalismayi gerçeklestirir. Enerji olusturur.

Rodonit: Vücudun saglikli gelismesine yardim eder. Kan dolasimin dengeler. Psikolojik olumsuzluklardan kurtarici ve cesaret artiricidir.

Topaz: Duygusal yükleri ve kötümser düsünceleri ortadan kaldirir. Endise ve depresyonun üstesinden gelmede yardimci olur. Tüm bedeni güçlendirir, destekler, zihinsel ve fiziksel sindirime yardim eder.

Yesim (Jade): Böbrek rahatsizlarindan kaynaklanan atesi düsürür. Akil sagligina, göz bozukluguna ve dogum sancilarina karsi koruma saglar.

Kirmizi Yesim Tasi: Kani güçlendirir, canlilik, güç ve sabir verir. Bedeni temizler.

Zebercet (Peridot): Aygitlarin kaydedemedigi kalp çarpintilarina ve sebebi bilinmeyen korkulara iyi gelir. Renginden dolayi bereket, dogurur içinizde sevinç duygusu uyandirir.

AMAZONIT:Beden ve ruh dünyalari arasinda sürekliligi ve anlayisi saglar. Kisinin yasamina anlam katmasina, yasamina deger vermesine yardim eder.

ZEBERCET:Kalp pankreas dalak ve cigerlerin üstünde olumlu etkileri bulunur.Beden-zihin arsindaki dengeyi saglar.

LAL:Tutkunun tasi olarak bilinen lal cinsel gücü arttirir ayrica kadinlarda adet düzensizligi ve menapoz için faydalidir. Kan dolasimini kolaylastirarak kani temizlemesi, unutkanliga iyi gelmesi, huzur vermesi, sevgi ve sefkat duygularini canlandirmasi bilinen psikolojik özelliklerindendir.

KEHRIBAR:Bogaz ve tiroid bezi enfeksiyonlarini tedavi etme özelligi vardir.

SAFIR:Kalbi ve böbrekleri güçlendirmesiyle birlikte salgi bezleri üzerindeki etkileriyle bilinir. ruhsal sagligi dengeler ve sezgi yeteneginin artmasina neden olur. Sikintilari asmanizda verdigi farkindalik etkisiyle yardimci olur.

ELMAS:Beyin fonksiyonlarini ve kisilikteki blokaji ortadan kaldirici özelliklere sahiptir ve ayni zamanda temel bir tedavi edici niteliktedir. Bolluk, saflik, masumluk ve sadakat simgesidir.

AVENTURIN:Fiziksel gücü ve canliligi artirir. Özellikle kalp sagligi için olumlu etkileri olan bir tastir. Strese karsi kullanilabilir.

GÜNES TASI:Depresyon, stres atma, enerji akisi, pozitif algilama, cesaret saglayan bir tastir.

GRANAT:Depresyon giderir, kanin temizlenmesini saglar, dolasim rahatsizliklarina iyi gelir, asiri hareketli ( hiperaktif ) çocuklarin sakinlesmesini saglar.

CEROIT:Kisinin kendine güveninin artmasini saglar. Kisinin maddi ve manevi bag ve bagimliliklarindan kurtararak ruhen özgürlesmesine yardimci olur. Korkulardan kurtulmak için ametist ile birlikte kullanililir. Kâbuslara karsi etkilidir.

HEMATIT:Stresi azaltir, enerji ve canlilik verir. Karar verme güçlügü çeken kisilere iyi gelir. Kan dolasimi üzerinde pozitif etkisi vardir.

KAPLAN GÖZÜ:Astim hastalarina iyi gelebilecek bir tastir. Sindirim sistemi bozukluklari, dalak ve pankreas üzrinde etkisi vardir. Güç ve cesaret tasi olarak bilindiginden sadece avucunuzun içinde tutarak endiselerinizden kurtulabilirsiniz. Dengeleyici özelligi sayesinde çevrenizdeki olaylari daha kolay algilamanizi saglar.

YILDIZ TASI:Duygusal denge saglar, heyecanlari, alinganliklari, asiri duygulanmalari dengeler. Erkeksi enerji ve güç verir. Kararlilik olusturur. Manevi yükselise vesile olur.

FLORIT:Kisinin anilarin tutsakligindan kurtulmasini saglar ve duyulan bosluk hissini yatistirir. Düzensiz ve daginik hissedilen anlarda denge ve dinginlik verir. Duygusal bakimdan mutsuz oldugunuz ve sizi rahatsiz eden mantiksiz düsüncelere kapildiginizda florit size destek olacaktir.

KRIZOKOL:Bedeni, kalbi ve ruhu kötülüklerden ve olumsuz duygu ve düsüncelerden arindirir.

LABRADORIT:Sindirim sistemini destekler, özellikle mideyle ilgili düzensizlikleri giderir. Rahatlamamiza ve uyumamiza yardim eder. Hayret verici yetenekler gelistirir, görülen rüyalari hatirlamaya yardim eder.

MAGNEZIT:Analiz etmek, kendini tanimak ve arastiricilik ruhunu gelistirmeye yardimci olan bir tas oldugu gibi, kisileri motive etmesi ve farkindaligi arttirma özellikleri de bulunur.

MALAHIT:Sakinlestirici bir tas olup, uyku ve uyumaya yardim eder. Günes sinir agi chakrasinin üzerinde kullanildiginda, içimize gömdügümüz acilari tekrar ortaya çikarma gücü vardir.

OBSIDYEN:Karin ve bagirsaklari etkileyerek iyilestirir, zihin ve duyguyu birlestirir.

OLIVIN:Bedeni temizleyip vücut-zihin dengesini saglar, kaygiyi düsürüp zihni açar ve kisisel büyümeyi hizlandirir.

OLTU TASI:Gerdanlik olarak kullanilirsa bogaz ve Tiroid bezi enfeksiyonlarini yok eder, guatrin olusmasini önler.

ONIKS:Cinsel dürtüleri azaltarak farkli konulara adapte olmanizi saglar. Bagimliliklarinizdan kurtulmak istediginizde kullanirsaniz, size kendinizi kontrol etmenizde yardimci olur. Çevrenizdeki kötü enerjilerin etki etmesini engeller.

UNAKIT:Unakit tasinin enerjisi kendimizi sevmemize yardimci olmaktadir. Kadinlar üstünde özellikle hamilelik dönemlerinde yararli etkilere sahiptir. Dengeleyici özellikleri olan bir tastir.

PIRIT:Beyin fonksiyonunu arttirici gücü ve kisilerin dünyaya pembe gözlüklerle bakmasini saglayici fonksiyonlari ile birlikte irade gücünü de yükseltir.

SIYAH TURMALIN:Koruma ve denge için iyi bir sifa kristalidir. Alerjik problem yasayanlar için iyi sonuç verdigi görülmüstür. Bagisiklik, endokrin ve otonom sinir sistemi de dahil olmak üzere vücut sistemlerinde destekleyicidir ve olumlu etkileri vardir.

SODALIT:Bogazdaki sislikleri ve iltihabi azaltir. Duygularini kolay ifade edemeyenlerin tasidir. Asil düsüncelere odaklanmayi saglayarak, konsantrasyonu kolaylastirir

SUGULIT:Çocuklarin ögrenme sorunlarini ortadan kaldirmak, daha kolay ögrenmelerini saglamak için Sugulit tasi çocuklarin odalarinda bulundurulmalidir.

UFOSS

Değerli Taşlar ve Yararları Taslar dogada bulunus biçimlerine, yerin ne kadar altindan ve ne sekilde çikartildiklarina, renklerin...

İbn Sina'ya gore, madeni cevherler

İbn Sina'ya göre, madeni cevherler,
Remzi DEMİR*

Mutlu KILIÇ

(a) Taşlar
(b) Eriyebilir cevherler, yani metaller
(c) Kükürtler
(d) Tuzlar

olmak üzere, kabaca dörde bölünebilir ve bunun nedeni şudur: Madem cevherlerden bazıları, özleri bakımından veya düzenlenişleri
ve bütünlükleri bakımından güçsüz ve diğer bazıları ise güçlüdürler. Güçlü olanlardan bazıları dövülebilir (Metaller), bazıları ise dö-
vülemez (Taşlar); ve yine güçsüz olanlardan bazıları, tuzlu bir do-
ğaya sahiptirler (Tuzlar) ve rutubette kolaylıkla eriyebilirler; diğer
bazıları ise yağlı bir doğaya sahiptirler (Kükürtler) ve rutubette kolaylıkla erimezler.
Bütün dövülebilir cevherler, yani metaller erirler; çünkü bunların maddesi abi (susal) bir cevherdir; öyle ki bu abi cevher, arzi
30. Avicennae, s.18-22.

(topraksal) cevherle öyle sıkı bir biçimde birleşmişdir ki ikisini birbirinden ayırmak olanaksızdır. Bu abi cevher, soğuk tarafından
dondurulmuş ve daha sonra sıcak tarafından pişirilmiştir. Buna rağ-
men, dövülebilir cevherler, hala diridirler ve yağlı doğaları nedeniyle donmamışlardır.
Taş türünden olan madeni cevherlere gelince, bunların maddesi yine abi cevherdir; fakat bunlar soğuk tarafından değil, kuruluk
tarafından dondurulmuşlardır, öyle ki bu kuruluk, suyu toprağa dö-
nüştürmüş ve taşları oluşturmuştur. Bunlar yağ içermezler ve bu nedenle dövülemezler.
Nişadır ise bir tuzdur. Tuzlar, arzi olmaktan çok nandir (ateş-
sel) ve bu nedenle maddenin katı halinden gaz haline geçebilirler.
Çok seyrek, ama aşın derecede ateşli olan sıcak bir dumanla karış-
mış sudan oluşmuş ve kuruluk tarafından pıhtılaştırılmışlardır.
Kükürtlere gelince, bunların abi cevherleri, ısının mayalama etkisi altında, doğaları yağlı oluncaya kadar, toprak ve havayla güçlü
bir biçimde mayalandırılırlar ve daha sonra soğuk tarafından katı-
laştınlırlar3! .
Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, İbn Sina'ya aİt olan
De Mineralibus,
(a) Madeni cevherlerin oluşumunu anlatır ve tamamen Aristoteles Fiziği'ne dayanır.
(b) Değerli taşların türlerine ve özelliklerine ilişkin bilgi vermez.
Mağrib'de, yani Batı İslam Dünyası'nda da bu konuyla ilgilenen yazarlar olmuştur. Mesleme ibn Vaddah el-Kurtfibi el-Mecnti,
Ravda el-Hada'ik ve Riyad el-Haka'ik (Bahçelerin Çimeni ve Ger-
çeklerin Çayın) adlı yapıtının büyük bir bölümünü madenIere ayırmıştır. Hatta Şeyh-i Ekber Muhyiddin ibn 'Arabf, Tedbfrat el-İlahiyye fi Islah Memleket el-İnsaniyye (İnsanlık Ülkesinin Düzeltilmesinde Tanrısal Önlemler) adlı eserinde taşların gizli özelliklerine
değinmiştir.
3 ı.Avicennae. 8.33-36.

CEVAHİRNAMELER VE OSMANLıLAR DÖNEMİ'NDE YAZıLMıŞ...

Bu konuya ilişkin çalışmalar, 12. yüzyıldan sonra da sürmüş ve
Şihabüddın Ebu'l-'Abbas Ahmed ibn Yusuf el-1Haşı, Nasırüddın-i Tusı ve Ebu el-Kasım el-Kaşanf gibi araştırmacılar tarafından
önemli risaleler yazılmıştır.
Bunlardan Şihabüddın Ebu'l-'Abbas Ahmed ibn Yusuf el-llfaşı (Ölümü 1253), cevherlere ilişkin en iyi yapıtlardan biri olarak
görülen Ezhar el-Efkar fi Cevahir el-Ahcar'ında, geleneksel yönteme uygun olarak, değerli ve yarı değerli taşları ayrıntılı bir biçimde
tanıtmıştır32•
Ezhar el-Efkar fi Cevahir el-Ahcar, bir giriş ile yirmi dört bö-
lümden oluşmuştur; Giriş'te cevherlerin oluşum biçimleri, genel
özellikleri ve değerleri belirtilmiş ve bölümlerde ise sırasıyla yakut,
zümrüt, zebercet, balhaş, benefş, becadf, elmas, 'aynü'l-hirr, padzehr, firı1ze, akik, cez', mıknatıs, senbazec, dehene, laciverd, mercan, sebec, cümşüt, hammahan, yeşim, yasb, billur ve talk cevherlerine ilişkin bilgiler verilmiştir33• .
Aşağıda da görüleceği gibi, Osmanlı cevahimame geleneği
üzerinde en etkili yazarlardan birisi el-llfaşı'dir; çünkü söz konusu
yapıtı, 15. yüzyılOsmanlı bilginlerinden el-Şirvam tarafından, iki
kere Türkçe'ye uyarlanmış ve birincisi Cevhername ve ikincisi ise
Tuhfe-i Muradf adıyla Osmanlı cevherflerinin kullanımına sunulmuştur.
İslam Dünyası'nda, daha çok "Hoca Nasırüddın" veya "Nası-
rüddın-i Tusı" olarak tanınan Nasırüddfn Ebu Ca'fer Muhammed
ibn Muhammed ibn el-Hasan el-Tusı de (1201-1274)34, sonraki dö-
nemlerde Müslüman cevherfler ve yazarlar tarafından yaygın bir bi-
çimde kullanılacak bir cevahimame yazmıştır. İlhanlı Sultanı Hülagu Han'a sunulduğu için Tansuhname-i İlhanf35olarak adlandırılan
32. J. Ruska, "Tlfaşf", islemı Ansiklopedisi. Cilt 1211,İstanbul 1979, s.263-264.
33. Bu yapıt, çok sonraları, İtalyan bilginlerinden Biscia tarafından İtalyanca'ya da
çevrilmiştir; bkz., Antonio Raineri Biscia, Fior di Pensieri sulle Pietre Preziose di Ahmed
Te(fasdte. Floransa 1818; bu çalışmada 1906'da Boİogna'da yayımlanan ikinci baskısı
kullamlmıştır.
34. Daha fazla bilgi için bkz., R. Strothmann ve J. Ruska, "TGsf", islam
Aıısiklopedisi. Cilt 12/2, İstanbul 1988, s.132-134.
35. Terkipteki ilk kelime muhtelif kaynaklarda, muhtelif biçimlerde yazılmıştır;
doğrusu "TensGhname"dir; Farsça'da "TensGh", "(i) pek az bulunan güzel şey; (2) içinde,


bu eser, bir mukaddime ile dört makaleden oluşmuştur; Birinci Makale'de cevherlerin oluşumuna, İkinci Makale'de özelliklerine, yararlarına, zararlarına, değerlerine ve perdahlanmalarına, Üçüncü
Makale'de "el-Filizat el-Seb'a" (Yedi Filiz) olarak adlandırılan altın, gümüş, bakır, demir, kurşun, kalay ve har-ı sını (Çin Dikeni;
bakır-kalay alaşımı) gibi madenIerin çıkarılmalarına ve kullanılmalarına ve nihayet Dördüncü Makale'de ise misk, anber, öd, kafur,
sandal gibi ıtırların, yani hoş kokulu bitkilerin üretilmelerine ilişkin
ayrıntılı bilgiler verilmiştir.
Tansuhname-i İlhanf'nin İkinci Makale'sinde, altmış beşi aş-
kın cevherin tanıtıldığı görülmektedir; ancak bunlardan temel cevher olarak değerlendirilen yakut ve türleri dışında, zümrüt, elmas,
la'l, firuze, bıcade, mervand ve akik daha ayrıntılı, geriye kalan
cevherler ise daha yüzeysel incelenmiştir; bu durum, Müslümanlar'ın hangi cevherleri daha çok önemsedikleri hususunda bir fikir
vermektedir36 .
Eser, aşağıda da görüleceği üzere, Osmanlılar Dönemi'nde
Farsça'dan Türkçe'ye çevrilmiş ve Osmanlı cevherileri tarafından
yoğun bir biçimde kullanılmıştır.

Ayrıca el-Kazvfni', Hamdullah el-Müstevfi, Şemsüddın el-Akfanı, İbn el-Esır, İbn el-Cevzı ve Davud el-AntakI gibi kozmoğrafya ve coğrafya yazarları da, yapıtlarında bu konuya ayrıntılı olarak
yer vermişlerdir.
Bunlardan Zekeriyya ibn Muhammed ibn Mahmud el-Kazvı-
ni"nin (1203'e doğru-1283) 'Aca'ib el-MahLUkat ve Gara'ib elMevcudat adlı eserinin, Sufliyyat'tan, yani Ay-altı Evren'den bahseden İkinci Makalesi'nin Birinci Bölüm'ünde, madenler ele alınmıştır. Genel bir tanıtırnın ardından, madenler, filizler ve taşlar olmak üzere iki kısma ayrılmış ve Birinci Alt-bölüm'de yedi filiz ve
İkinci Alt-bölüm'de ise harf sırasına göre, 125 civarındaki değerli,
çeşitli güzel kokular bulunan yuvarlak kutu" anlamlarına gelmektedir; bkz., Ferit
Devellioğlu, Osmonltco- Türkçe Ansiklopedik Li"igot, i6. Baskı, Ankara 1999, s.l 081.
36. Muhammed ibn Muhammed ibn Hasan-ı TGsf. Teıısiihııame-i ithcmı, Giriş ve
Açıklamalarla Yayıma Hazırlayan: Seyyid Muhammed Takf Müderris-i Razavf, İkinci

Baskı, Tahran 136311984


yarı-değerli ve değersiz taşlar tanıtılmıştır. Oldukça geniş olan bu
son alt-bölümdeki bilgilerin büyük bir kısmının, başta Aristoteles
ve İbn Sına olmak üzere, birçok yazardan derlendiği görülmektedir3? Mesela fildişi ve laciverd hakkında şunlar yazılmıştır:
"Fildişi: İbn Sına demiştir ki fildişi, çıban ve yaralardaki kanın
akışını durdurur"38.
"Laciverd: Aristoteles demiştir ki laciverd, rehavet veren meş-
hur bir taştır. Göz pınarları onunla mühürlenirse ve gözlere onunla
sürme çekilirse yararlıdır. İbn Sına demiştir ki siğilleri düşürür; saç-
ları güzelleştirir ve çoğaltır. Başkaları ise demişlerdir ki laciverd,
uykusuzluğa ve malihulyaya iyi gelir"39.

Hamdullah el-Müstevfi de (128l-1340'tan sonra), tarihçi ve
coğrafyacıdır. İ1hanlı ve Selçuklu tarihleri açısından önem taşıyan
ve el-Kazvını'nin 'Aca'ib el-Mahlukat ve Gara'ib el-Mevcudô.t'ını
andıran Nüzhe el-KuLUb(KaIplerin Neşesi, 1340) adlı yapıtının Birinci Bölüm'ünde, Madenler Alemi, Bitkiler Alemi ve Hayvanlar
Alemi'ni tanıtırken değerli taşlar hakkında da bilgiler vermiştir40•
15. yüzyılda yaşayan Muhammed ibn Mansur el-Şırazı ise, Akkoyunlu Sultanı Uzun Hasan'ın isteği üzerine, Cevahirname adlı
Farsça bir eser yazmış ve bu eserinde yirmi değerli madenin oluşumundan, niteliklerinden ve kullanIlış biçimlerinden söz etmiştir.
Yapıt, Osmanlı Sultanı II. Murad Dönemi'nde (1421-1451) Türk-
çe'ye de çevrilmiş ve Osmanlı cevherfleri tarafından kullanılmış-

tır41•

tır41•
37. Ayrıntılı bilgi için bkz., el-Kazvını, 'Adi 'ib e/-MahlCtkiiı ve Gara 'ib elMevcudaı, Dördüncü Baskı, Kahire 1970, s.136-159.
38. EI-Kazvını, s.146.
39. EI-Kazvını, s.154.
40. Abdülkerim Özaydın, "Hamdullah el-Müstevfi", TDV islam Ansiklopedisi, Cilt
15, İstanbul 1997, s.454-455.
41. Cevat İzgi, Osmanlı Medreselerinde ilim, Tabii ilimier, Cilt 2, İstanbul 1997,
s.206; Süleymaniye Kütüphanesi'nde bulunan bir nüshada, eserin adı Kiıab-ı Cevhenıa11le
olarak yazılmıştır; eser, bir mukaddime ile iki makaleden oluşmuştur; Birinci Makale'de,
sırasıyla inci, yakut, zümrüt, zebercet, elmas, 'aynü'l-hirr, lii'l, firOze, pad-zehr ve diğer
hayvanı taşlar, akik, yakuta benzeyen taşlar, cez'. mıknatıs. senbade, dehene, lftciverd,
mercan, yeşb, billur ve cemest, İkinci Makale'de ise Yedi Filiz konu edilmiştir; bkz.,
Muhammed ibn Mansfir, Kitab-ı Cev!ıenıa11le, Süleymaniye Kütüphanesi, Laleli 1706.

CEVAHİRNAMELER VE OSMANLıLAR
DÖNEMİ'NDE YAZıLMıŞ İKİ CEVAHİRNAME
Remzi DEMİR*

Mutlu KILIÇ**

İbn Sina'ya göre, madeni cevherler , Remzi DEMİR* Mutlu KILIÇ (a) Taşlar (b) Eriyebilir cevherler, yani metaller (c) Kükürtler...