KUYUMCULAR ICIN KORUNMA ORNEGI- Vadeli ve Kredili Mucevher Satisi

VADELI ISLEMLER PIYASALARININ KULLANILMASIYLA KREDILI

MUCEVHER SATISLARININ YARATTIGI FIYAT RISKINDEN ARINMA

VE BUNUN SAGLAYACAGI YARARLAR

Anatolia Capital Global Investments Advisors

LLC

SENARYO:

1

-

15 Haziran tarihinde bir mucevher ureticisi musterisinden 100

kg lik bir altin siparisi alir. Musteri, altini 15 Temmuz tarihinde teslim almak ancak ucretini 15 Eylul tarihinde odenmek uzere teslimatin yapildigi tarih olan 15 Temmuz tarihindeki fiyati uzerinden kac kilo altin aldiysa o agirliktaki altin miktarini 15 Temmuz 2000 tarihindeki kilo basina fiyatiyla carpilarak odenmesi icin anlasma yapilmasini ister. Bu anlasmanin iki tarafi olarak kabulu uzerine mucevher ureticisi derhal 100 kg kulce altini alir ve 15 Temmuz 2000’de teslimatin yapilmasi icin mucevher uretimine baslar.

2

-

15 Temmuz geldiginde urun hazir olur ve teslimat gerceklestirilir. Teslimatin gerceklestigi

tarihte altinin onsu 280 dolardir ve bu fiyat uzerinden 15 Eylul 2000 tarihinde verilen altin

miktari kadar altini 15 Temmuz 2000 tarihindeki altin fiyatina gore ucreti odenmek uzere satis anlasmasi yapilir.

3

-

15 Eylul 2000 tarihi gelir ve musteri daha onceden Bir mucevher ureticisi’tan aldigi altinin

ucretini altin miktari ve 15 Temmuz 2000 tarihindeki fiyat olan 280 dolar uzerinden oder.

RISKLER ve RISKLERDEN ARINMA YOLLARI:

15 Haziran 2000 tarihi ile 15 Eylul tarihleri arasinda Bir mucevher ureticisi

iki turlu fiyat riski  almistir.

1

-

Birinci risk 15 Haziran tarihinde yaptigi altin alimindan kaynaklanir: Bir mucevher ureticisi

eger musterisiyle teslimat tarihindeki fiyat uzerinden satis anlasmasi yapacak olursa

Envanterine 15 Haziran 2000 tarihinde giren ancak satisi 15 Temmuz 2000 tarihindeki

fiyatina gore belli olacagi icin, aradaki zaman dilimi icerisinde altin fiyatlarinin dususune

karsi bir risk alms olur. Bu donem icinde kulce altin fiyati ons basina 280 dolardan 270

dolara duserse, 15 Temmuz 2000 tarihi geldiginde musterisine altini 270 dolar uzerinden

satis yapmak zorunda kalacaktir ki bu 10 dolarlik zarar 100 kg lik altinda yaklasik 35.000

dolar lik bir zarara es deger olur.

Bu riskten arinmak icin iki alternatif vardir: Birincisi vadeli islemler piyasasinda 15 Temmuz

2000’de satisi yapilacak altinin fiyatinin dususune karsi 15 Temmuz 2000’I kapsayan kabir

altin sozlesme satisi gerceklestirmek ve 15 Temmuz geldiginde de kulce altini aldigi gun

vadeli islem sozlesmesi pozisyonunu kapatmaktir. Bu islemi yaptigi taktirde, altin fiyatlari

duserse, bu islemden kar eder ve bu kar envanterine aldigi altinin degerinin deger kaybindan

kaynaklanan zarari kapatir. Ikinci bir alternatif ise altinin dususune karsi kendimizi korumak

icin satim opsiyonu almaktir. Satim opsiyonu, belli miktarda bir urunu, onceden belirlenmis

bir fiyattan satma hakkidir. Bir satim opsiyonu, fiyatlar ne kadar duserse dussun, satim

opsiyonu sozlesmesi uzerindeki fiyattan satma hakkini sagladigi icin fiyatlarin dususune

karsi korunma saglar.

Fiyatlarin yukari cikma durumunda korunma amacli yapilan vadeli sozlesme satisinin veya

alinan satim opsiyonunun yaratacagi kar/zarar su sekilde

aciklanabilir: 15 Haziran 2000 tarihinde gerceklestirilen kulce alim fiyatinin dususune karsi yapilan vadeli sozlesme satis, fiyatlar aldigimiz pozisyona ters gittigi icin bir miktar zarar getirir ancak envanterimizde bulunan altinin degeri artmis olduğun dan, envanterdeki altindan kaynaklanan kar’ vadeli sozlesme satisindan kaynaklanan zarari kapatir.

Ayni sekilde fiyatlarin dususune karsi kendimizi korumak icin aldigimiz satim opsiyonu

fiyatlarin cikisiyla bize zarar getirir ancak yine envanterdeki altin

in deger artisi alinan opsiyondan kaynaklanan zarari kapatir.

Yukarida iki turlu risk aldigimizi soylemistim. Ikinci risk, 15 Temmuz 2000 ve 15 Eylul

2000 arasindaki risk ile ilgilidir.

Bu tarihler arasinda, mucevher ureticisi fiyatlarin dusmesine karsi degil cikmasina karsi bir risk almistir. Bunun nedeni ise satisi 15 Temmuz 2000 tarihinde 280 dolar uzerinden

yaptigimiz satisin gelirini parasini 15 Eylul 2000’de 280 dolar olarak alacagimiz icindir.

Dolayisiyla eger bu tarihler arasinda fiyatlar 290 dolara cikarsa, 15 Eylul 2000 tarihinde biz

280 dolar alacagimizdan, 15 Temmuz 2000’de krediyle sattigimiz altini gelecekteki uretimler

icin tekrar hammadde seklinde yerine koymaya kalktigimizda daha az bir miktarda almak

zorunda kalacagiz. Bu riski bertaraf etmek icin ise yapilmasi gereken islem iki turludur:

Birincisi vadeli piyasada 15 Eylul tarihini kapsayan bir vadeli altin sozlesmesi almak, ikincisi

ise alim opsiyonu sozlesmesi almaktir.

15 Eylul 2000 tarihinde alicinin mucevher saticisina odeyecegi miktar, satisin gerçekleştiği tarih olan 15 Temmuz 2000 tarifindeki fiyata gore odeneceginden bu iki donem arasinda altin

fiyatlarinda yasana cikis mucevher ureticisine bir miktar zarar getirir. Cunku 15 Eylul 2000

tarihinde mucevher ureticisinin tahsil edecegi miktar 15 Temmuz 2000 tarihindeki daha

dusuk olan fiyata gore odenecektir. Bu riskle karsi karsiya kalmamak icin onceden vadeli

piyasada altin sozlesmesi alinir. Bu alimi takiben altin fiyatlari yukselirse alinan vadeli altin

sozlesmesi fiyatlarin cikis iyla bir miktar kar getirir ancak 15 Eylul 2000 tarihinde raic fiyati

yerine, 15 Temmuz 2000 tarihindeki daha dusuk fiyata gore tahsilat yapilacagindan bir

miktar zarar olur. Vadeli altin sozlesmesi aliminin getirdigi kar, altini raic fiyatindan daha

dusuk almadan kaynaklanan zarari kapatir.

Eger satin alma opsiyonu secenegini kullanirsak, artan altin fiyatlari, satin alinan alim

opsiyonunu karli hale getirir. Ancak onceden yailmis olan mucevher satisinin geliri piyasa

raicinden daha dusuk olacagindan bir miktar zarar edilecektir. Sonuc olarak soz kanusu kar

ve zarar birbirini kapatacak ve bu sekilde mucevher satisinin geliri 15 Temmuz tarihi

itibariyle sabitlenmis olacaktir. .

Bazi mucevher ureticilerimiz yaptigi kredili satislari kac kilo olarak yaptirsa

o kadar agirliktaki altini geri alma taahuduyle gerceklestirirler. Bu yuzden de korunmaya ihtiyaclari olmadiklarini dusunmektedirler. Ancak bu duruma 15 Temmuz 2000 tarihi ile 15 Eylul 2000

tarihleri arasinda bir onceki ornegin aksine fiyatlarin cikisina

karsi degil ancak dususune karsi riskle karsi karsiyadirlar. Bu durumda vadeli piyasalarda alim yaparak korunma yapmak yerine vadeli altin sozlesmesi satarak korunma saglanir. Opsiyonla korunma yapmayi tercik eden bir mucevher ureticisi ise bu korunmayi satim opsiyonu alarak

saglayabilir.

FIYAT SABITLEMESI ISLEMLERININ GETIRECEGI AVANTAJLAR:

1

-

Stoklarnizin degerini sabitlemis olursunuz. Boylece altin fiyatlarinin dususu yuzunden

olusan bilanconuzun buyuklugunun kuculme riskini ortadan kaldirmis olursunuz.

2

-

Musterilerinize uzun vadeli sabit fiyattan satis yapma kabiliyeti kazanabiliriz.

3

-

Musterilerinize kredili satis yapabilirsiniz.

4

-

Dusuk maliyetle etkin risk kontrolu yapabilirsiniz.

5

-

Alim

-

Satim maliyetlerinizi dusurursunuz.

6

-

Stoklarinizi en dusuk seviyeye ulast

irarak fonlama maliyetini azaltabilirsiniz.

7

-

Satislarinizi artirabilirsiniz.

8

-

Karliliginizi artirabilirsiniz.

9

-

Yukarida belirttigim vadeli islemler piyasalarin getirdigi avantajlar ile daha cabuk ve

saglikli buyuyebilirsiniz.

.

Okan Aybar

Anatolia Capital Global Investments Advisors

LLC

USA

-

NFA Sicil # 0381021

VADELI ISLEMLER PIYASALARININ KULLANILMASIYLA KREDILI MUCEVHER SATISLARININ YARATTIGI FIYAT RISKINDEN ARINMA VE BUNUN SAGLAYACAGI Y...