
Kuyumculukta Kullanılan Değerli Taşlara Giriş Yeryüzünde 2000 mineral vardır. Günümüzde kuyumculukta kullanılanların sayısı çok daha sınırlıdır..Taş bilimine gemoloji denir.Taşları değerlendiren taş eksperleridir.Kuyumculukta kullanılan taşların seçiminde aşağıdaki parametreler dikkate alınır: Renk Kesim Sertlik Parlaklık Saflık Renk Aynı mineralin farklı renklerde olanı vardır.Bu durum taş yatağının özelliğinden kaynaklanmaktadır.Örneğin;Kuvars genellikle renksizdir.Fakat mor,sarı,kahverengi,kırmızı olabilir. Kesim Taşı gösteren kesimidir.Taş diğer özelliklerini doğadan almasına karşın kesimi insan eliyle yaratılan tek özelliktir. Kesim şekilleri, yuvarlak, damla, oval, kalp,zümrüt, markiz, üçgen, olmakla birlikte,taşın yüzeyine faseta (tıraş), cabochon (kapşon) bombeli yüz kesimleri olan da vardır. Sertlik Atomları bir arada tutan bağlar bir mineralin sertliğini belirler.1812 yılında Avusturyalı mineralog Friedrich Mohs bugün hala kullanılan bir sertlik ölçeği oluşturdu.On mineral seçerek sıraladı.Her mineral sadece ölçekte kendinden bir altta kalan minerali çizebiliyordu.Bir mineralin ölçeğin neresinde olduğunu bulmak için tırnağınızı(sertliği2,5) ve bir çakı(sertliği5,5)kullanabilirsiniz.En az 6 sertlik derecesine sahip mineraller camı çizerken camın kendisi apatiti ve altındaki diğer mineralleri çizecektir.Mohs ölçeğinde mineraller arasında aralıklar eşit değildir.Elmas ,talktan yaklaşık 40 kat daha sertken,korindon sadece 9 kat serttir.Sertlik numaraları aşağıdaki gibi sıralanır. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Talk Jips Kalsit Flüorit Apatit Ortoklaz Kuvars Topaz Korindon Elmas Tablo 1.1: Mohs sertlik numaraları dizisi Sertlik kavramının taş seçiminde anlamı,taş ne kadar sertse o kadar değerlidir.En sert taş elmastır. Sertliği 10’ dur.En değerli taş elmastır. Yarı değerli taşlar 4-8 arası sertliğe sahiptir.4’ ün altı sertliğe sahip taşlar kuyumculukta fazla rağbet görmez. Parlaklik Takının albenisini artıran özelliklerinden birisidir. • Metal parlaklığına örnek: pirit • Cam gibi parlak örnek: kuvars, zümrüt • Elmas gibi parlak örnek: elmas, seruzit • Sedef gibi parlak örnek: mika, jips, talk • Reçine gibi parlak: örnek: sfalerit • İpek gibi parlak örnek: asbest, jips • Yağlı gibi parlak örnek:flüorit,kükürt,zirkon Saflık Taşın saf olması istenilen bir özelliktir.Yani empürite (istenilmeyen maddeler) taşın homojen yapısını bozar değerini düşürür.Pırlantada lüple görülebilen karbon noktaları baltalar,çizgiler vs. ne kadar az ise o kadar değerlidir ve az bulunur.Empürite aynı zamanda pırlantanın parlaklığını,ışık yansıtma yeteneğini etkilerler. ARAŞTIRMA Araştırma işlemleri için internet ortamı ve kuyumculuk taşlarının satıldığı mağazaları gezmeniz gerekmektedir. Kuyumculuk taşlarının kullanım şekil ve amaçları için ise bu taşları kullanan kişilerden ön bilgi edininiz. MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) KUYUMCULUK TEKNOLOJİSİ MIHLAMA ANKARA 2006...