Pırlanta Hakkında Bilinmeyenler
Bu yazıda, pırlantaya ciddi bir miktar para harcamayı planlayanlara yönelik detaylı bilgiler verdim. Eğer 0.50 Carat'dan daha büyük bir tek taş ya da 1.50 Carat'dan daha büyük bir çok taşlı pırlanta satın almayı planlıyorsanız, bu yazı sizin için çok faydalı olacak!
Öncelikle bu tip bir alışverişin maliyeti muhtemelen 2500$'ın üzerinde olacaktır, üst ucu ise sınırsızdır, milyonlarca $'a kadar varabilir.
Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, riski azaltmak olmalıdır. Riski azaltmak demek, güvenilirliği yüksek bir alışveriş yapmak demektir. Güvenilir bir alışveriş için, en iyi alternatif, satın almayı planladığınız ürünün uluslararası bir pırlanta derecelendirme kuruluşu tarafından sertifikalandırılmış olmasıdır. Ancak ne yazık ki iş bununla bitmemektedir. Pırlanta hakkında, birazdan örnekleriyle anlatacağım birçok önemli detayı sunan bu sertifikalara sahip ürünlerin fiyat ve kalite anlamında karşılaştırılması oldukça karmaşık ve dikkat gerektiren bir iştir. Çoğu zaman göz ardı edilen kesim özellikleri (4C'nin ilki) aşağıda detaylı birşekilde incelenmektedir.
Şimdi iki farklı taşın iki farklı uluslararası kuruluş tarafından verilen sertifikalarını detaylı bir şekilde inceleyelim: (Gözünüz korkmasın, hepsi için gerekli bilgiyi karşılaştırmayı yaparken vereceğim)
| Örnek Karşılaştırma | 1. Taş (GIA) | 2. Taş (EGL) |
| Referans No. (Reference#) | TR31L64101 | |
| Fiyat (Price) | $6,759.00 | $4,845.00 |
| Sertifikayı Veren (Certified By) | GIA Gem Trade Laboratories | European Gemological Laboratories (EGL) |
| Ağırlık(Weight) | 1.01 | 1.01 |
| Kesim Şekli(Shape) | Yuvarlak Kesim(Round Brilliant Cut) | Round Brilliant Cut |
| Berraklık(Clarity) | SI-1 | SI-1 |
| Renk(Color) | F | G |
| Ölçüleri(Measurements) | 6.49-6.55 X 3.92 mm | 6.49-6.57 X 3.79 mm |
| Derinlik(Depth) | 60.1% | 58% |
| Tabla(Table) | 63.0% | 67% |
| Taç Açısı(Crown Angle) | Verilmiyor (not provided GIA reports) | 11% |
| Külah Derinliği(Pavilion Depth) | Verilmiyor(not provided on GIA reports) | 43% |
| Kemer(Girdle) | İnce-Orta Kesme(Thin to Medium, Faceted) | Orta,kesme(Medium, Faceted.) |
| Külah Ucu(Culet) | Yok(None) | None |
| Cila (Polish) | Çok iyi(Very Good) | GOOD |
| Simetri(Symmetry) | Çok iyi(Very Good) | GOOD |
| Florans (Fluorescence) | Yok (None) | Orta Mavi (Moderate Blue) |
| Yorumlar (Comments): | Yok (None) | None |
Öncelikle taşların temel özelliklerine bir göz atalım: (Lütfen gerektiğinde Pırlanta Alışveriş Rehberi'ne başvurun.)
İki taş da, uluslararası kuruluşlar tarafından sertifikalanmış, ikisi de 1.01 Carat. İkisinin de berraklığı SI-1... Bunlar temel ortak özellikler. Ancak, eminim dikkatinizi çekmiştir, iki taşın fiyatı arasında 2000$'a yakın bir fark var! Bunun sebeplerini, detaylı bir şeklide incelemeden önce, şu noktaya dikkatinizi çekerim: Rehberde bahsedilen basit temel analiz yapıldığında, taşlar arasındaki tek fark renk farkıdır. (Ucuz olan G Color, diğeri ise F) Fakat, bir kademe renk farkı %40'ın üzerinde bir fiyat artışına sebep teşkil etmez. Ortalama %5-%15 arası bir fark oluşturabilir. Geri kalan farkı yaratan sebepler aşağıdadır:
1. Floresans: Ultraviole ışığı emip görünür ışık verme niteliği. En yaygın olanı mavi renktir, orta derecede mavi floresansa sahip bir taş, beyaz ışıkta aynı renkteki floranssız bir taştan daha beyaz görünse de, floresans fiyatı düşüren bir etkendir. Sarı ya da turncu floransa sahip bir taş kesinlikle tercih edilmez, fiyatı ciddi olarak düşürür. Fiyatı düşük olan taşta, florans mevcuttur! Aradaki farkın önemli bir bölümünü bu durum açıklar.
2. Cila: Taşın ışıltı (fire) kalitesini önemli ölçüde etkiler. Ucuz taşın cilası 'iyi', yüksek fiyatlı olanın ise 'çok iyi' olarak tanımlanmıştır, ki bu faktör fiyat farkının oluşmasında pay sahibidir.
3. Simetri: Taş kesiminin simetrik olup olmadığının göstergesi. Aynen ciladaki gibi, fiyatı yüksek olan taşın simetrisi diğerine göre daha iyi.
4. Kemer: İnce veya orta kalınlıktaki kemer tercih edilir. (Çok ince ve kalın tercih edilmez). Bu kriterde iki taşın arasında pek fark yok ancak, yine de fiyatı yüksek olan taş daha iyi durumda.
5. Kesim Oranları: En çok göz ardı edilen ancak bir taşın değerini %20-80 arasında etkileyebilecek kesim kalitesini gösteren oranlar. Bu oranlar taşın güzelliğini oluşturan faktörlerin, yani parlaklık ve ışık kırılımının düzeyini belirleyen faktörlerdir. Tabla, taşın üst yüzeyindeki düzlüğü ifade eder. Tabla yüzdesi, tabla genişliğinin taşın bütünsel genişliğine olan oranıdır. %53-%67 arasında olması, 'iyi veya üstü' olarak nitelendirlir. Daha geniş bir tabla, parlaklığı arttırırken ışık kırlımını düşürdüğü için çok parlak ama etkileyiciliği düşük bir görüntü meydana getirir. Aşağıdaki tablo taş kesim oranlarının mükemmel, çok iyi, iyi ve vasat olarak değerlendirilmeleri gereken aralıkları sunmaktadır. Sizin de görebileceğiniz gibi, tabla yüzdeleri söz konusu olduğunda fiyatı yüksek olan taş 'çok iyi', düşük fiyatlı pırlanta ise 'iyi' kategorisinde değerlendirilmektedir. Derinlik yüzdesinde ise yine yüksek fiyatlı pırlantanın (mükemmel), düşük fiyatlı pırlantaya (çok iyi) üstünlüğü vardır. İki kesim özelliğinde de daha iyi değerlere sahip olan taşın diğerine göre daha iyi bir kesime sahip olduğu açıktır. Bu yüzdelerin taşın güzelliğine ya da ışıltısına nasıl bir katkısı olacaktır sorusu aklınıza gelebilir. Bunu gözlerinizle görmeniz, çok ufak farklarda bile mümkündür. Zaten bu değerler, güzelliği tartışılmaz pırlantaların özelliklerinden yola çıkarak hazırlanmıştır.
Yuvarlak Kesim İçin İdeal Kesim Oranları:
|
Mükemmel
|
Çok İyi
|
İyi
|
Vasat
|
Derinlik (%)
|
58.5-62.8%
|
55.0-58.5%
veya
62.8-64.0%
|
53.0-55.0%
veya
64.0-67.0%
|
Bu aralıkların dışında kalan değerler
|
Tablo (%)
|
53.2-61.2%
|
51.1-53.2%
veya
61.2-64.5%
|
49.0-51.1%
veya 64.5-68.0%
|
Bu aralıkların dışında kalan değerler
|
Uzunluk / Genişlik
|
1.05:1.00
|
1.10:1.00
|
1.15:1.00
|
Bu aralıkların dışında kalan değerler
|
2005 yılından itibaren birçok uluslararası laboratuar, detaylı kesim özelliklerinin son kullanıcı tarafından yeterince iyi analiz edilemediğini görerek, kesim kalitesini gösteren bir standart geliştirmişlerdir. Her laboratuarın farklı bir değerleme sistemi vardır. Örneğin AGS, 0 -10 arası (0 en iyi olmak üzere) bir puanlama sitemi kullanmaktadır. Bu sayede çok fazla detaya girmeden bir taşın kesimi hakkında bir uzman görüşüne sahip olmanız mümkün hale gelmektedir.
Sonuç: İki taşı önünüze koyduklarında 4845$ fiyatı olanı size 5500$ olarak sunsalar, neredeyse aynı taşı 1500$ ucuza aldım diye düşünebilirsiniz. Ancak gerçekte taşı 700$ pahalıya almışsınızdır. Önemli olan seçtiğiniz pırlantayı rekabetçi bir piyasa fiyatı ile satın almaktır. Bu yüzden gerçekten değerli taşlar alırken ekstpertiz kritik önem arz etmektedir. Ucuza pırlanta ya da toptan fiyatına pırlanta gibi söylemlere kesinlikle kanılmamalıdır çünkü pırlantanın fiyatı dolar ve altın gibi dünya piyasalarında belirlenir. Bu tarz söylemlere inanmak "dolar bizde %20 ucuz!" gibi iddialara inanmaktan pek farklı değildir. Bunları iddia edenlerin genelde yaptıkları, fiyatta önemli değişiklikliklere sebep olan faktörleri müşteriden saklayarak haksız kar elde etmeleridir.
Aşağıda ek olarak, daha da detaylı bilgilere ulaşmak isteyenler için hazırladığım kesim tablosunu ve uluslararası değerlendirme laborauarlarının örnek raporlarını görebilirsiniz.
| Uluslar arası Pırlanta Sertifikasyonu Standartları: Yuvarlak kesim için İdeal Oranlar |
| Kriter |
Vasat/Kötü
|
İyi
|
Çok iyi
|
İyi
|
Vasat/Kötü
|
| Taç Açısı | 26.9o'ye kadar | 26.9o - 30.6o arası | 30.7o - 37.7o arası | 37.8o - 40.6o arası | 40.7o'den fazla |
| Külah Açısı | 38.4o'ye kadar | 38.5-39.5o arası | 39.6o - 42.2o arası | 42.3o - 43.1o arası | 43.2o'den fazla |
| Tabla Genişliği | %71 ve daha fazlası | %70 - %67 arası | %66 - %53 arası | %52 - 51 arası | %71 ve daha fazlası |
| Taç Yüksekliği | %8.5'e kadar | %9 - %10.5 arası | %11 - %16 arası | %16.5 - 18 arası | %8.5'e kadar |
| Kemer Kalınlığı | olağanüstü ince | çok ince | ince&orta | kalın & çok kalın | olağanüstü kalın |
| Külah Derinliği | %39.5'e kadar | %40 - %41 arası | %41.5 - %45 arası | %45.5 -46.5 arası | %47 ve üstü |
| Kulah Ucu | - | - | nokta halinde - %1.9 arası | %2 - %3.9 arası | %4 ve üstü |
| Toplam Derinlik | %52.9'a kadar | %53.0 - %55.4 arası | %56.5 - %63.9 arası | %64.0 - 66.9 arası | %52.9'a kadar |
_pirlanta_sarrafi.jpg)
_pirlanta_sarrafi.jpg)
