Takı Tasarımında Kültürel Faktörler Her toplumun kendine özgü yasam biçimi, gelenekleri,besleme şekli ve dini inanışlar vardır.Tüm bunlar toplumların kültürlerini belirleyen faktörlerdir.Kültürlerin oluşumuna toplumun bulunduğu coğrafi bölgenin özellikleri(iklimi, doğası, yer altı güzelliklerinde)etkilidir. Oldukça zengin renkli bir geleneksel kültürü sahibi olan Türk milleti de bu konuda oldukça şanslıdır.Değişen çağa ve hızla gelişen teknolojiye rağmen somut kültür ürününe Anadolulun pek çok yerinde hala yaşamaktadır. Türk kültürünün yasayan yada yaşatılmaya çalışılan bu ürünlerinden biri de geleneksel takılardır.Geleneksel takıların bir özelliği de yapımında ve kullanımında gelenek ve inançları önemli bir rol oynamasıdır. Örn; Evlenirken bir genç kıza baba evinde çıkmadan önce babası tarafından takılan kemer “eline, beline, diline, sahip ol” anlamına gelir ayrıca Anadolu’nun çoğu yerinde evlenmeyle birlikte kadınlar tepelik kullanmaya başlarlar.Bu tur geleneklerin yanı sıra,takılarda kullanılan bazı taşların renklerinin kişiyi nazardan koruduğuna dair yaygın inanışlarda vardır.Ayrıca bazı takıların süs unsuru olmasının yanında işlevleride vardır.Örn; ”Halhal Diyarbakır”da büyükler tarafından kullanılmaz.Sadece çocuklar ve genç kızlar tarafından kullanılır.Bununda iki nedeni vardır, her çocuğun hal halının sesi ayrıdır her anne ve baba çocuğunda hal halının sesini tanır çocukların kullandıkları halhal sayesinde anne ve babaları onları nerde olduklarını anlar.Genç kızlar ise hal halın çıkardığı ses sayesinde akrep ve benzeri zehirli hayvanların kendilerine yaklaşmasını önlemek için kullanılır. Eski cağlardan beri yerleşmiş olup kuşaktan kuşağa yerleşerek genel toplumun üyeleri arasında ortak bir ruh ve sağlam bir bağ yaratan geleneklerimiz den takı ve takma kültürünün en yaygın olduğu yer ise düğün törenleridir. Gelin ve damadın akrabaları tarafından takılan takılar yeni kurulan ailenin zor günlere destek sağlamak amacıyladır. Oğlan tarafından kıza takılan takılar aile hoş geldin armağanı olup kızı benimseyip kabul ettiklerinin göstergesidir. Türk takı kültürünü en özgün biçimde yansıtan takılar coğrafi özelliklerden kaynaklanan Erzurum Oltu taŞı işlemeciliği, Karadeniz insanının el becerisindeki ustalığı yansıtan Trabzon hasırı sabrın urunu olan Urfa akıtması, gelenekselliğin kalıcılığını yansıtan Mardin telkarısı, unutulmaya yüz tutsa da güzelliği ve değerinden bir şey kaybetmemek için direnen pek çok kuyumculuk tekniğiyle onların kullanım alanları ve kullanımdaki anlamları Türk takı kültürünün birer parçasıdır....
_pirlanta_sarrafi.jpg)
_pirlanta_sarrafi.jpg)
